Realistisch en verantwoordelijk omgaan met risico’s
Niet iedereen die genotsmiddelen gebruikt, wil of kan volledig stoppen. Daarom is het principe van harm reduction (schadebeperking) zo belangrijk. In plaats van alleen te focussen op verbieden of stoppen, draait harm reduction om het verminderen van de schade die middelengebruik met zich mee kan brengen — zowel lichamelijk als sociaal.
Maar hoe ziet verantwoord gebruik er eigenlijk uit? En wat kun je zelf doen om de risico’s van genotsmiddelen te beperken?
Wat is harm reduction?
Harm reduction is een praktische benadering die uitgaat van het feit dat middelengebruik altijd zal bestaan. Het is ontstaan uit de verslavingszorg en heeft als doel mensen veiliger te laten gebruiken. Dit kan gaan om het gebruik van softdrugs, alcohol, harddrugs of zelfs suiker.
Belangrijk uitgangspunt: Iedere stap richting minder schade is waardevol.
Voorbeelden van harm reduction in de praktijk
1. Test je drugs
Gebruik je XTC, cocaïne of andere middelen? Laat ze testen bij een erkend testcentrum. Zo weet je wat je binnenkrijgt en voorkom je overdoses of vervuilde stoffen.
2. Gebruik schoon materiaal
Voor spuiten of snuiven: gebruik altijd eigen, schoon materiaal. Deel niets met anderen om infecties (zoals hepatitis of hiv) te voorkomen.
3. Ken je dosis
Begin met een lage dosis, zeker bij nieuwe middelen. Start low, go slow. Lees je goed in over de werking en duur van het middel.
4. Vermijd combinaties
Het combineren van middelen vergroot het risico op ongelukken of fatale reacties. Vooral alcohol + GHB, of cocaïne + alcohol, zijn gevaarlijke duo’s.
5. Drink voldoende water (maar niet te veel)
Bij stimulerende middelen zoals XTC is het belangrijk om gehydrateerd te blijven, maar overhydratie kan ook gevaarlijk zijn. Richtlijn: 1 glas water per uur.
6. Zorg voor een veilige omgeving
Gebruik liever niet alleen, zorg dat iemand weet wat je gebruikt hebt en waar je bent. Dit geldt vooral bij tripmiddelen of zware verdovende middelen.
7. Plan je herstel
Denk aan rust, voeding en slaap na gebruik. Het lichaam heeft tijd nodig om te herstellen, zeker na stimulerende of tripmiddelen.
Harm reduction bij legale genotsmiddelen
Niet alleen bij illegale drugs is harm reduction zinvol. Ook bij alcohol, suiker, cafeïne en nicotine kun je de schade beperken:
- Drink met mate en plan alcoholvrije dagen
- Gebruik nicotinevervangers als je wilt minderen
- Beperk cafeïne-inname na 16:00 om slaap te verbeteren
- Kies voor gezonde(re) suikers en vermijd excessieve pieken
Waarom harm reduction werkt
Onderzoek wijst uit dat harm reduction leidt tot:
- Minder overdoses en ziekenhuisopnames
- Meer bewustwording over risico’s
- Lagere drempel naar hulpverlening
- Verkleining van het stigma rond verslaving
Harm reduction is dus geen aanmoediging tot gebruik, maar een realistische en humane benadering om schade te beperken en mensen te helpen waar ze staan.
